Η χολολιθίαση είναι μια κατάσταση κατά την οποία σχηματίζονται σκληροί λίθοι (πέτρες) μέσα στη χοληδόχο κύστη ή τα χοληφόρα αγγεία. Η χοληδόχος κύστη αποτελεί ένα όργανο του πεπτικού συστήματος που βρίσκεται κάτω από τη δεξιά πλευρά του ήπατος. Μέσα σε αυτή αποθηκεύεται και κυκλοφορεί η χολή, μια ουσία της οποίας ο ρόλος είναι η διάσπαση των λιπών κατά τη διαδικασία της πέψης, και η οποία αποτελείται κατά βάση από χοληστερόλη. Όταν τα επίπεδα της χοληστερόλης αυξάνονται στο σημείο του υπερκορεσμού, τότε δημιουργούνται συμπαγείς λίθοι που ονομάζονται χολόλιθοι. Ορισμένοι τύποι χολόλιθων μπορεί να έχουν ως κύριο δομικό συστατικό τους το ασβέστιο. Οι πέτρες στη χολή μπορούν να λάβουν διάφορα μεγέθη, που να κυμαίνονται από το μέγεθος μιας κόκκου άμμου έως μιας μπάλας του γκολφ.
Η χολολιθίαση αποτελεί στην πλειοψηφία της μια τυπικά ασυμπτωματική πάθηση, η οποία μπορεί να ανακαλυφθεί τυχαία μέσα από κάποια διαγνωστική εξέταση υπερήχου ή ακτινογραφίας. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις εκδήλωσης συμπτωμάτων, που μπορεί να είναι είτε ήπια είτε πιο σοβαρά. Η ύπαρξη χολόλιθων μπορεί να οδηγήσει και σε φλεγμονή της χοληδόχου κύστης, προκαλώντας πλήθος προβλημάτων. Ωσόσο, μπορεί κάποιος να προλάβει τη δημιουργία χολόλιθων, προσέχοντας τη διατροφή του. Τα άτομα που πάσχουν από παχυσαρκία ή έχουν υπερβολικό βάρος αυξάνουν τις πιθανότητες για ανάπτυξη της συγκεκριμένης πάθησης.
Η διατροφή δε συνδέεται άμεσα με τη χολολιθίαση. Ωστόσο, προσέχοντας κάποιος τις τροφές που καταναλώνει μπορεί να βοηθήσει σημαντικά την πρόληψη της χολολιθίασης ή την αποφυγή έντονων συμπτωμάτων, αν έχει εμφανίσει τη συγκεκριμένη πάθηση. Τροφές πλούσιες σε λιπαρά και ανεπαρκείς σε φυτικές ίνες μπορεί να επιδεινώσουν την εμφάνιση χολόλιθων. Κατά συνέπεια, μια διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην πρόληψη ή την έγκαιρη αντιμετώπιση της νόσου. Ο περιορισμός των ζωικών λιπών και η ενσωμάτωση καλών λιπαρών όπως το ελαιόλαδο, οι ξηροί καρποί και τα λιπαρά ψάρια στο καθημερινό διαιτολόγιο μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη.
Παράλληλα, μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης για χολολιθίαση. Η ένταξη τροφών όπως τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, τα σιτηρά ολικής αλέσεως, η βρόμη στο καθημερινό διαιτολόγιο ενός ατόμου με παράλληλη αποφυγή των επεξεργασμένων υδατανθράκων μπορεί να αποδειχτεί σημαντικός σύμμαχος για την πρόληψη ή αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της χολολιθίασης. Γενικότερα, με τη διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρος και με την υιοθέτηση μιας ισορροπημένη διατροφή υψηλής σε θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες, με παράλληλη ένταξη ήπιας σωματικής άσκησης, αλλά και με τον περιορισμό πρόσληψης κορεσμένων λιπαρών και επεξεργασμένων τροφίμων μπορεί να συνδράμει αποτελεσματικά στην πρόληψη ή και την ανακούφιση των συμπτωμάτων που δημιουργούν οι χολόλιθοι.