Οι αιμορροΐδες είναι διογκωμένες, διευρυμένες φλέβες που σχηματίζονται μέσα και έξω από τον πρωκτό και το ορθό (το τμήμα του πεπτικού συστήματος που συνδέει το κόλον (παχύ έντερο) με τον πρωκτό), προκαλώντας φλεγμονή. Όλοι οι άνθρωποι διαθέτουν αιμορροϊδικές φλέβες, αλλά το πρόβλημα δημιουργείται όταν αυτές διογκωθούν και διευρυνθούν. Περίπου το 50 τοις εκατό των ενηλίκων εκδηλώνουν συμπτώματα αιμορροϊδοπάθειας μέχρι την ηλικία των 50 ετών.
Συμπτώματα αιμορροΐδων
Τα συμπτώματα που προκαλούν οι αιμορροΐδες περιλαμβάνουν:
- Αιμορραγία κατά τη διάρκεια της εκκένωσης
- Ερεθισμός στην περιοχή του πρωκτού
- Πρήξιμο
- Κνησμός
- Πόνος
Είδη αιμορροΐδων
Οι αιμορροΐδες χωρίζονται σε δύο κύριες κατηγορίες, ανάλογα με το αν η φλεγμονή εντοπίζεται στο εσωτερικό ή το εξωτερικό τμήμα του πρωκτού:
- Εσωτερικές: Σχηματίζονται διογκωμένες φλέβες στο εσωτερικό του ορθού, οι οποίες δεν είναι ορατές. Οι εσωτερικές αιμορροΐδες εμφανίζουν ως βασικό σύμπτωμα την αιμορραγία, αλλά συνήθως δεν είναι επώδυνες.
- Εξωτερικές: Οι διογκωμένες φλέβες σχηματίζονται κάτω από το δέρμα γύρω από τον πρωκτό, και είναι ορατές στο μάτι. Οι εξωτερικές αιμορροΐδες μπορεί να είναι επώδυνες και να προκαλέσουν φαγούρα και αιμορραγία.
- Προσπίπτουσες: αποτελεί μορφή εσωτερικών αιμορροΐδων οι οποίες παρουσιάζουν πρήξιμο και προσπίπτουν, με αποτέλεσμα να προεξέχουν από τον πρωκτό. Κατηγοριοποιείται σε 4 βαθμούς ανάλογα με τον βαθμό πρόπτωσης:
- 1ος βαθμός: δεν εκδηλώνουν πρόπτωση
- 2ος βαθμός: Παρουσιάζουν ήπια μορφή πρόπτωσης κατά τη διάρκεια της κένωσης, αλλά μπορούν να επανέλθουν αυτόματα στη θέση τους
- 3ος βαθμός: Παρουσιάζουν προεξοχή από τη θέση τους και χρειάζονται επαναφορά με τη μορφή θεραπείας ώστε να μην καταστούν επώδυνες
- Παρουσιάζουν έντονη προεξοχή και η χειροκίνητη ανάταξή τους είναι δύσκολη κι επώδυνη. Προκαλούν πόνο και δυσφορία, οπότε χρήζουν συνήθως χειρουργικής αντιμετώπισης.
- Θρομβωμένες: Σχηματίζονται λόγω υπερβολικής συγκέντρωσης αίματος στον αιμορροϊδικό ιστό. Μπορούν να προκύψουν είτε στην περίπτωση των εσωτερικών ή των εξωτερικών αιμορροΐδων, αλλά συνήθως δημιουργούνται στις εξωτερικές, προκαλώντας πόνο, κνησμό, πρήξιμο και ερυθρότητα στην περιοχή. Χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση προκειμένου να μην διακοπεί η παροχή αίματος προς τον πρωκτό ή το ορθό.
Παράγοντες εμφάνισης αιμορροΐδων
- Κληρονομικότητα
- Διάρροια
- Χρόνια δυσκοιλιότητα
- Χρόνιος βήχας
- Εγκυμοσύνη
- Προχωρημένη ηλικία
- Καθιστική ζωή
- Παχυσαρκία
Διάγνωση αιμορροΐδων
Η διάγνωση για αιμορροΐδες θα πρέπει να διενεργηθεί από ειδικό χειρουργό, καθώς η ύπαρξη συμπτωμάτων όπως η αιμορραγία από τον πρωκτό μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη διαφόρων παθήσεων του εντέρου. Ο χειρουργός θα προβεί σε ολοκληρωμένη κλινική εξέταση του ορθού και του πρωκτού μέσω ψηλάφισης. Ο αρμόδιος ιατρός μπορεί να ζητήσει την πραγματοποίηση περαιτέρω εξετάσεων όπως η κολονοσκόπηση ή η σιγμοειδοσκόπηση για τον αποκλεισμό ύπαρξης ασθενειών με παρεμφερή συμπτώματα όπως η πρωκτική ραγάδα, το περιεδρικό συρίγγιο ή ο καρκίνος του παχέως εντέρου.
Θεραπείες για αιμορροΐδες
Ανάλογα με το στάδιο και τη σοβαρότητα της πάθησης, συστήνεται και η ανάλογη θεραπεία, κατόπιν αξιολόγησης της σοβαρότητας των συμπτωμάτων. Η θεραπευτική αντιμετώπιση προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες του εκάστοτε ασθενή.
Μη χειρουργικές θεραπείες
Για την αντιμετώπιση των αιμορροΐδων πρώτου και δευτέρου βαθμού συνήθως ακολουθείται συντηρητική θεραπεία για την καταπολέμηση του οιδήματος. Συνιστώνται διατροφικές αλλαγές με την προσθήκη φυτικών ινών όπως φρούτα, λαχανικά, σιτηρά ολικής αλέσεως και άφθονου νερού (πάνω από 2 λίτρα ημερησίως) προκειμένου να καταπολεμηθεί η δυσκοιλιότητα. Είναι σημαντικό να αποφεύγονται τρόφιμα όπως η πιπεριά τσίλι, το σκόρδο, το κρεμμύδι, η ντομάτα, η σοκολάτα και πικάντικα καρυκεύματα. Συνδυαστικά χορηγείται φαρμακευτική αγωγή με αλοιφές και υπακτικά. Παράλληλα, ο ιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες όπως οι σκληροθεραπείες, η απλή απολίνωση των όζων, η φωτοπηξία και η κρυοπηξία προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πάθηση.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Όταν δεν επαρκεί η συντηρητική θεραπεία για τις αιμορροΐδες και τα συμπτώματα εξακολουθούν να υφίστανται και να διογκώνονται, αλλά και σε περιπτώσεις αιμορροΐδων τρίτου και τετάρτου βαθμού, συνιστάται η χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση της πάθησης. Με τη χρήση σύγχρονων χειρουργικών τεχνικών ο ασθενής μπορεί να βρει άμεσα οριστική λύση για την συγκεκριμένη πάθηση. Η κλασική χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση της αιμορροϊδοπάθειας είναι η αιμορροϊδεκτομή.
Η αιμορροϊδεκτομή είναι ο πιο αποτελεσματικός και ολοκληρωμένος τρόπος αντιμετώπισης σοβαρών ή επαναλαμβανόμενων περιπτώσεων αιμορροΐδων, η οποία διενεργείται είτε έπειτα από γενική ή με τοπική ή ραχιαία αναισθησία.
Ωστόσο, πλέον έχουν ανακαλυφθεί και νέες μέθοδοι για την αντιμετώπιση των αιμορροΐδων, όπως η μέθοδος D.G.H.A.L.(Doppler Guided Hemorroidal Artery Ligation), η τεχνική HAL-RAR (Hemorrhoidal Artery Ligation and Recto Anal Repair), αλλά και η θεραπεία με τη χρήση laser.
Η μέθοδος D.G.H.A.L. διενεργείται με τη χρήση του μηχανήματος υπερήχων A-HAL Doppler 2, με τη βοήθεια του οποίου γίνεται ο εντοπισμός των αιμορροϊδικών αρτηριών, οι οποίες στη συνέχεια απολινώνονται. Αποτελεί μια εύκολη, γρήγορη και αποτελεσματική μέθοδο για την οριστική αντιμετώπιση των αιμορροΐδων.
Η τεχνική HAL-RAR είναι μια νέα διαδικασία κατά την οποία ένας μικροσκοπικός αισθητήρας Doppler εισάγεται στον πρωκτό για να ανιχνεύσει τις αρτηρίες που παρέχουν αίμα στις αιμορροΐδες. Ο χειρουργός μπορεί να εντοπίσει τις αρτηρίες που τροφοδοτούν τις αιμορροΐδες και να τις αποσυνδέσει για να διακόψει την παροχή αίματος. Οι αιμορροΐδες μειώνονται σχεδόν αμέσως και μέσα σε εβδομάδες, δεν είναι πλέον αισθητές. Η διαδικασία είναι αποτελεσματική και ουσιαστικά ανώδυνη.
Πλέον χρησιμοποιούνται ευρέως ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες με τη χρήση ακτίνων laser, οι οποίες προσφέρουν οριστική αντιμετώπιση της αιμορροϊδοπάθειας ανώδυνα κι αναίμακτα, χωρίς να χρειάζεται γενική αναισθησία.